INCREASE GRANT PLEA

Councillor Seosamh Ó Cuaig has called for a large increase in the Roinn na Gaeltachta housing grant in CLáR areas in the Gaeltacht. Councillor Ó Cuaig said that there was littie use in trying to keep the Irish language alive in the traditionally strong Gaeltacht areas of west Connemara through planning regulations alone.

"This is an area where Minister ÉamonÓ Cuív can make a very strong move in favour of badly hit CLÁR areas in the Gaeltacht," Ó Cuaig said.

The Progressive Democrats Councillor in Connemara, Thomas Welby also rowed-in with this demand saying that there was a long established Department of the Gaeltacht grant in existence and that it should be substantially raised in CLÁR communities.

Councillor Ó Cuaig said the grant must go up to 2O,OOO, at least, in order for it to be a real encouragement for people to stay at home - and to bring other Irish speakers in to bolster the community and the language. "These communities - and the Irish language with them - are wasting away as we debate planning regulations. There must be a real incentives for people to live in these areas,"

Councillor Ó Cuaig said an increased housing grant should do two things: it could encourage people to stay in the west Connemara Gaeltacht and it could encourage people from other Gaeltacht areas dloser to Galway to come and live in west Connemara. The areas of Camna, Cill Chiaráin, Ros Muc, Camus, Lettermore, Lettermullen, the Joyce Country and the Aran Islands are in CLÁR areas. Any place that is in CLÁR will have seen its population halved between 1926 and 1996.

Councillor Welby also said that Galway County Council could do its share by dropping "development dharges" on builders in CLÁR areas. These charges paid by builders can often be heavy and a lowering of them would be a boost also.

Cúradh Chonnachtach 23/6/2005
Éileamh ar dheontas tithe €320,OOO sa gceantar CLÁR Tá éileamh déanta ag beirt de Chomhairleoirí Contae Conamara go n-iocfai €20,OOO - ar a Iaghad - mar dheontas do theach nua sna ceantair CLÁR sa nGaeltacht. Sé an Comhairleoir Contae, Seosamh Ó Cuaig, a chuir an moladh seo ar aghaidh an tseachtain seo agus dúirt sé go raibh an chumhacht ag an Aire Gnóthai Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta, Éamon Ó Cuív an t-athrú seo a dhéanamh. Tá a thacaiocht don mholadh seo tugtha ag Comhairleoir Contae an Pháirti Dhaonlathaigh i gConamara, Thomas Welby. Dúirt an Comhairleoir Ó Cuaig go bhfuil an Ghaeilge ag lagan, agus na ceantair láidre Gaeltachta in iarthar Chonamara dá mbánú, chúns atá diospóireacht ar bun faoi choinníollacha teanga sa gcóras pleanúla. "Tá i bhfad Éireann nios mó ná coinniollacha pleanála ag teastáil le croí agus beocht a choinneáli sa teanga agus sna ceantair láidre Gaeltachta," a deir Ó Cuaig.

"Dá mbeadh ugach mar seo ag daoine - sin deontas réasúnta láidir le haghaidh teach nua - bheifeá ag súil go mb'fhéidir go socródh nios mó daoine óga síos in iarthar Chonamara," a deir Ó Cuaig. "Bheifeá ag súil freisin," a deir sé, "go dtiocfadh daoine elle isteach chun cónaí san áit a bheadh in ann deontas na Roinne Gaeltachta a fháil."

Cuireadh ceantracha isteach sa scéim CLÁR -Ceantair Laga Árd Riachtanais - de bharr go raibh dhá Ieith déanta den daonra iontu sa tréimhse idir 1926 agus 1996. Tá iarthar Chonamara uilig, Dúiche Sheoigeach agus Oileáin Árann sa gceantar CLÁR. Creideann anComhairleoir Ó Cuaig gur in olcas atá an scéal ag dul ó thaobh inmharthanacht na bpobal sna ceantracha seo. Tá géarchéim eacnamaíochta agus daonra sna ceantracha sin, a mhaionn sé.

"Tá mé ar Bhord Bainistíochta Scoil Phobail Charna," a deir Ó Cuaig, "agus an oiche cheana bhi muid ag caitheamh súil chun cinn. Is cosúil anois go n-ísleoidh an méid daltai meánscoile i gCarna ó 176 faoi láthair síos gar go maith do 100 as seo go ceann roinnt blianta. Ni bheidh ach fíorbheagán gasúr ag tosnú i mbunscoileanna Chama agus Chill Chiaráin i mbliana. Tá sé feicthe againn cheana go bhfuil scoil dú dúnadh i gceantar na nOileán i mbliana."

Dúirt Ó Cuaig go gcaithfear a dhul i mbun beartais eile le borradh a chur faoi cheantair atá ag lagan go mór sa nGaeltacht. "Nil sa córas pleanála ach cuid amháin den scéal," a deir se. Creideann an Comhairleoir Thomas Welby gur deis mhaith é an deontas tithe Gaeltachta le cuidiú leis na ceantair CLÁR. "Tá an deontas sin ann cheana féin agus is féidir é a mhéadú," a deir an Comhairleoir Welby.

"Chomh maith leis sun, creidim gur cheart na táilli a chuirtear ar lucht tógála le haghaidh seirbhisí a chaitheamh go leataobh sna ceantair CLÁR. An Chomhairle Contae a d'fhéadfadh é seo a dhéanamh. Scaiti, bionn na táillí forbartha seo trom agus ba ugach a bheadh ann do lucht túgála dú gcuirfl ar ceal iad sna ceantracha CLAR".

Máirtín Ó Cathain Foinse 25/6/2006


Baile