Ní ghabhfaidh Lá aon leithscéal as ucht filleadh arís ar an cheist is conspóidí i saol na Gaeilge, mar atá, moladh Fhine Gael go bhfaighfí réidh le stádas na Gaeilge mar ábhar riachtanach don Ardteist.

An fáth go bhfillfimid ar an ábhar seo ceist shimplí a chur ar an pháirtí sin. Cén fáth go bhfuil sé riachtanach, dar leis an pháirtí, ábhar roghnach a dhéanamh den Ghaeilge san Ardteist sula dtabharfaí faoi na leasuithe ciallmhara eile atá molta acu ar dtús? Cuireadh an cheist seo inné ar Dinny McGinley, TD, urlabhraí Fhine Gael ar ghnóthaí Gaeltachta agus Gaeilge, ach freagra simplí ar an cheist seo ní raibh le fáil.

Ní hé amháin atá gan freagra ar an cheist seo nó ní raibh freagra ach an oiread ó cheannaire an pháirtí nuair a labhair sé leis an nuachtán seo i mí na Samhna agus é ag fógairt a raibh i gceist aige i leith na Gaeilge.

An é nach bhfuil freagra na ceiste seo oibrithe amach acu in achar na leathbhliana sin? Nó an é go bhfuil náire orthu é a rá os ard? Gur cleas polaitiúil an moladh seo le suim na meán Béarla a mhúscailt.

Nár admhaigh siad gurbh é mealladh na gcinnlínte sna nuachtáin Bhéarla agus an sciar sin den phobal vótála a bhuailtear bob orthu i gcónaí le geáitsí mar seo a spreag iad chun preasráiteas amháin a fhoilsiú i leith na ceiste seo, arú inné? Léargas é sin, agus an páipéarachas agus na póstaeir Bhéarla ar fad a bhíonn ag an pháirtí, ar an tráthchlár fírinneach atá ag Enda Kenny, in ainneoin a chuid spéise sa teanga agus a chumas labhartha.

Más duine thú ar suim leat an Ghaeilge sa tír seo i láthair na huaire, ní ar do leas é a bheith ag tabhairt tacaíochta do Fhine Gael nó a bheith páirteach sa pháirtí sin i gcaoi ar bith. Freagra simplí na ceiste atá ansin.

Ní raibh urlabhraí Gaeltachta Fhine Gael, Dinny McGinley, sásta a rá inné cén fáth nach raibh siad ag moladh leasuithe a dhéanamh ar an mbealach a múintear an Ghaeilge sula ndéanfaí ábhar roghnach di san Ardteist, de réir mholadh conspóideach an pháirtí.

Thug an Teachta McGinley tacaíocht láidir do phlean conspóideach an pháirtí deireadh a chur leis an nGaeilge mar ábhar riachtanach Ardteiste.

"Aontaím le gach polasaí de chuid an pháirtí," arsa sé le Lá.

"Tá daoine ag díriú ar mhír amháin den phacáiste atá againn don Ghaeilge sa chóras oideachais agus ba cheart amharc air ina iomlán.

"Tá cúig rannóg ann, ina measc, curaclam na mbunscoileanna a athrú ó bhun go barr agus 50% de na marcanna don Teastas Sóisearach a thabhairt don scrúdú labhartha."

Níor dhúirt an Teachta McGinley, áfach, cén fáth nach bhféadfaí na leasuithe seo a chur i bhfeidhm i dtosach báire chun a n-éifeacht a mheas roimh aon athrú a dhéanamh ar stádas riachtanach na Gaeilge ag leibhéal na hArdteiste.

"Nuair a thosaigh mise amach ag múineadh, ba é an Roinn Oideachais a bhí ag brú na Gaeilge chun cinn ach anois níl Gaeilge ach ag 3% den fhoireann.

"Caithfear an córas a athrú nó ní bheidh aon Ghaeilge fágtha sa chóras oideachais i gceann 20 bliain."

Tá achainí ar-líne tosaithe ag Glór na nGael chun chur i gcoinne an phlean agus tá ráiteas eisithe ag Conradh na Gaeilge a thugann comhairle don phobal gan vótáil san olltoghcháin i 2007 ar son aon pháirtí a thacaíonn le deireadh a chur leis an nGaeilge mar chroí-ábhar Ardteiste.

Inné, cháin Julian de Spáinn ón gConradh an míniú a bhí ag Fine Gael ar an bhfáth nach raibh an preasráiteas a d'fhoilsigh siad Dé Luain (mar fhreagra ar mholadh an Chonartha) i nGaeilge.

Dúirt urlabhraí an pháirtí go raibh go leor daoine sa pháirtí ar fáil chun labhairt i nGaeilge ach gurbh é "fírinne an scéil, áfach, nach raibh Gaeilge ag go leor de lucht na meán náisiúnta i mBaile Átha Cliath agus "nach mór dúinn ár ráitis a chur in oiriúint don bhfíorshaol."

De réir de Spáinn, is "masla amach is amach é seo do na meáin Ghaeilge - do Lá, Foinse, Raidió na Gaeltachta, TG4, beo.ie agus eile agus tá muid thar a bheith míshásta faoi.

"Tá siad ag rá go bhfuil siad ar son an dátheangachais, ach léiríonn sé sin nach dtuigeann siad an rud ar chor ar bith.

"Glacaim leis go bhfuil siad dáiríre faoin teanga sa chóras oideachais ach tá siad ag gabháil don cheist sa bhealach mícheart. Tá siad ag iarraidh cur in iúl don phobal go bhfuil réiteach simplí ar na fadhbanna atá ann faoi láthair."

In ainneoin an tionchair mhóir a d'fhéadfadh a bheith ag moladh an Chonartha ar olltoghchán na bliana seo chugainn, ba é Daily Ireland, siúr-nuachtán Lá, an t-aon nuachtán Béarla náisiúnta a thuairiscigh ráiteas an Chonartha, inné.

"Sheol muid an preasráiteas chuig na meáin ar fad ach níor chlúdaigh siad é. Fuair muid roinnt tagairtí sna nuachtán áitiúla agus ar an raidió. Tá os cionn 20 agallamh déanta ag Uachtarán an Chonartha, Daithí Mac Cárthaigh, agus ar a laghad, deich gcinn eile le teacht. Mar sin, tá an scéal á scaipeadh, de réir a chéile."