Lá - NUACHTÁN LAETHÚIL NA GAEILGE
Cá bhfuil an fhianaise?
Níl aon fhianaise ann gur 'éigeantacht' na Gaeilge is cúis le droch chaighdeán labhartha: tacadóir mholta Fhine Gael
Le Colm Ó Broin

Tá sé admhaithe ag saineolaí ar chúrsaí teanga is oideachais nach bhfuil aon fhianaise mar bhunús leis an mholadh atá ag Fine Gael gur éigeantacht is cúis le droch chaighdeán labhartha na Gaeilge i measc dáltaí scoile.
Academic Dr Kevin Williams, a supporter of the controversial Fine Gael proposal, has admitted there's no impirical evidence linking 'compulsory' Irish with the poor standard of spoken Irish among students.
Tá sé admhaithe ag acadúlaí atá ar son fáil réitithe le riachtanas na Gaeilge don Ardteist nach bhfuil aon fhianaise ann go n-éireodh lena leithéid de bheart droch-chaighdean labhartha na ndaltaí a bhisiú.

Ag labhairt do le Lá dúirt an Dr. Kevin Williams, léachtóir sinsireach in Institiúid Mater Dei, agus tacaí an mholta chun stádas na Gaeilge don Ardteist a athrú, nach bhfuil aon fhianaise aige gurbh í éigeantacht na teanga is cúis le droch-chaighdeáin labhartha na ndaltaí scoile sna 26 Contae.

Labhair an Dr. Williams, ar cainteoir Gaeilge é, ag an gcomhdháil a d'eagraigh Fine Gael i mí Márta chun an cheist a phlé agus tá comhairle tugtha aige freisin d'údaráis oideachais na Breataine i leith éigeantacht na dteangacha eachtranacha sa chóras scoile.

"Níl fianaise agam, ach ceapaim gurb í an éigeantacht is cúis leis na deacrachtaí atá ann faoi láthair," arsa sé le Lá.

"Tá sé an-deacair teanga a fhoghlaim sa chomhthéacs scoile nuair nach bhfuil baint aige le saol an dalta ó lá go lá agus nuair nach bhfuil suim ag an dalta ann."

"Tá ard-nósachas ag baint leis an dearcadh atá ag roinnt daltaí ar an teanga; feicim é seo nuair a dhéanaim cigireacht sna scoileanna i gceantair atá an-saibhir agus i gceantair atá anbhocht. "Ní rud sláintiúl é ach sin é mar atá sé."

Ní raibh tuairim ag an Dr. Williams ar cén fáth a mbeadh dearcadh 'ardnósach' ag Éireannaigh i dtaobh a dteanga náisiúnta.

Dúirt sé freisin nár ghéilleadh don dearcadh seo a bheadh ann stádas na teanga a athrú ach gur luigh sé le ciall. "Ní cheapaim gur leis an gcuracalam atá an fhadhb, tá múinteoirí an-seiftiúil agus tá bua na samhlaíochta acu agus iad ag múineadh na Gaeilge ach níl ag éirí leo; má leasaítear an curacalam beidh an fhadhb céanna ann." De bharr seo, dar leis, ní bheadh aon tairbhe ag baint leis an gcuraclam a leasú sula ndéantar aon athrú don stádas éigeantach.

"Má chuirtear deireadh leis an stádas sin, ní bheidh na himpleachtaí chomh dona agus a cheaptar, faoi láthair níl daltaí ag foghlaim na Gaeilge."

Mhol an Dr Williams do na húdarás sa Bhreatain deireadh a chur leis an éigeantacht a bhí ar daltaí teanga eachtranach a fhoghlaim tar éis Eochair-Chéim 4,(mar an gcéanna le leibhéal an Teastais Shóisearaigh sa Phoblacht), rud a tharla i 2001. Ó shin i leith tháinig titim 25% ar líon na ndaltaí a déanann staidéar ar theanga eachtranacha.

Dúirt an Dr. Williams nach raibh tacaíocht faighte aige ó shaineolaithe oideachais eile ach gurb é an fáth leis seo go raibh eagla ar a lán acu dul i gcoinne an "an dearcaidh sábháilte".

Tá moladh Fhine Gael cáinte ag an Ollamh David Little, Ceannaire na Scoile um Staidéar Teangeolaíochta, Labhartha agus Cumardsáide i gColáiste na Tríonóide.

"Is botún mór a bheadh ann," arsa Little le Lá, "níl mórán dabht ann ach go mbeadh an Ghaeilge ina ábhar mionlach don Ardteist láithreach bonn agus sara bhfad chloisfimis argóintí chun na Gaeilge a dhéanamh roghnach don Teastas Soisireach agus mar sin de thíos an córas ar fad.

"Má tá ár bpolaiteoirí dáiríre faoin nGaeilge a chaomhnú, caithfidh siad a bheith dáiríre freisin faoin nGaeilge a choiméad mar ábhar éigeantach ó tús go deireadh na scolaíochta."

Lá - 31/5/2006
EAGARFHOCAL
Anois nuair atá sé admhaithe nach bhfuil fianaise ar bith ann le tacú leis an mholadh atá ag Fine Gael, cén uair atá an phairtí sin chun an moladh atá acu maidir leis an nGaeilge a a chur ar ceal?
Now that it's been admitted that there's no impirical evidence to back up the contentious proposal of Fine Gael, will that party finally admit it got it wrong?
Éist linn, a Enda

Is mó atá scríofa ar mholadh conspóideach Fhine Gael thar thréimhse gairid ama ná ar go leor ábhair eile sa nuachtán seo.

Cé go bhfuil go leor rudaí ag tarlú sa tír agus ar domhan atá tábhachtach - b'fhéidir níos tábhachtaí - ná moladh a bheith déanta ag páirtí polaitiúil atá, de réir na pobalbhreitheanna, i mbéal na cumhachta, is ceist tábhachtach í seo ní hamháin do phobal na Gaeilge ach don phobal i gcoitinne.

Sa chaoi is a bhfuil polasaí Fine Gael faoi láthair, ní fhéadfadh nuachtán Ghaeilge nó eagras Gaeilge moladh dá leitheoirí nó dá mbaill vótáil ar son an pháirtí sin. B'ionann é agus moladh do thurcaithe vótáil ar son na Nollag.

Ní hionann sin agus a rá go bhfuil Fine Gael ina pháirtí gallda nó gur páirtí é nach bhfuil daoine ann atá ar son na teanga. Go deimhin, gach seans go bhfuil go leor sa pháirtí nach n-aontaíonn le moladh an cheannaire.

Tá sé ráite agus athráite go bhfuil deacrachtaí maidir le caighdeán na Gaeilge sa chóras oideachais. Níl sé sásúil go mbeadh mic léinn ag fágáil na scoile gan greim acu ar an dteanga sa chaoi is gur féidir leo í a labhairt agus a scríobh go réasúnta líofa. Cloch chinniúnach ar charn an pholasaithe seo an admháil sa nuachtán seo inniu, ó shaineolaí a thacaíonn le polasaí Fhine Gael, nach bhfuil aon fhianaise ann gurb é an 'éigeantacht' is cúis leis an meath chaighdeáin seo.

Tacóidh gach cainteoir Gaeilge sa tír agus go hidirnáisiúnta le Fine Gael mas amhlaidh gur i bhfírinne go bhfuil an páirtí sin ag iarraidh an drochstaid ina bhfuil an teanga sa chóras oideachais a réiteach.

Ach ní luíonn sé le ciall, le saineolas, le loighic nó le réasún d'aon sórt deireadh a chur le sta§das na Gaeilge mar theanga riachtanach ag am go bhfuil níos mó deiseanna ná riamh ann í a úsáid sa saol mhór agus, lena chois sin, slí bheatha a saothrú inti.

Mura n-éisteann Enda Kenny agus Fine Gael le pobal na Gaeilge ar an gceist tábhachtach seo, an fáidir iad a thrust maidir le héisteacht le pobal na tíre ar cheisteanna tromchúiseacha eile? Sin ceist d'Fhine Gael.

GLUAIS: eagras - oraganisation; éigeantacht - compulsion; saineolaí - expert